Fikkie stoken

8 oktober 2020

De kachel deed hier deze week zijn intrede. In de tijdschriften, winkeletalages en op social media duiken de beelden met bijpassende teksten op met allemaal dezelfde insteek; herfst is het moment om het binnen gezellig te maken. En wat is er dan aangenamer dan een flakkerend kaarslicht of gloeiende kachel? Duurzaam en bewust stoken, dat is de overtreffende trap. 

“Is oktober warm en fijn, het zal een scherpe winter zijn; maar is hij nat en koel, ’t is van een zachte winter ’t voorgevoel.” Echte barre winters kennen we hier niet en alhoewel het met 15 graden ook de helft koeler is dan de gemiddelde zomerdag, is het niet echt koud. Maar wel nat, grijs en koel. De tuin staat niet meer in bloei, naar buiten gaan vraagt om een warme jas en comfortabele schoenen en dan komen vanzelf de appeltaart met kaneel en de stamppot of stoofschotel in beeld. 
En de kaarsjes en haardvuren. 

“Klachten als astma, eczeem en allergieën waren […] het dramatische gevolg.”

Laten we beginnen bij de kaarsen. Overal te koop. Maar een aantal jaar geleden klonk de waarschuwing voor het branden van bepaalde kaarsen; die zouden slecht zijn voor de gezondheid. De meeste kaarsen worden gemaakt van paraffine. Op de lange termijn zou de stof die bij verbranding vrijkomt kankerverwekkend zijn. “Bij het verbranden van paraffinekaarsen komen aantoonbaar schadelijke stoffen vrij, zoals benzeen en tolueen. Tolueen kan duizeligheid veroorzaken, terwijl benzeen een giftige stof is die bijvoorbeeld ook in sigarettenrook zit,” lees ik.
En daar blijft het niet bij; “Klachten als astma, eczeem en allergieën waren volgens onderzoekers van de South Carolina State University het dramatische gevolg. Dit werd ontdekt doordat ze vijf uur lang kaarsen lieten branden in een afgesloten ruimte en vervolgens de chemische stoffen in de lucht analyseerden. (Klik hier voor meer informatie.)

Zo onschuldig is een kaarsje op je salontafel dus niet. Een duurzaam alternatief? Kaarsen van soja of kaarsen met bijenwas, daar werden namelijk geen gifstoffen bij aangetroffen. En dit zijn natuurlijke, duurzame producten, in plaats van de uit restanten van aardolie gemaakte paraffinekaarsen. In onze vorige blog schreven we over De Werkbij, die allerlei bijenwaskaarsen verkoopt. Ze branden vaak ook nog langer, dus snel overstappen op de duurzame variant!

“Kortom, deze vorm van gezelligheid vraagt echt om een stukje kennis. Maar dan heb je ook wat.”

Dan het stoken. Gezellig, met een warme drank en een wollen kleedje bij het knapperende haardvuur. Was is daar nu weer mis mee? Net als bij de kaarsen is er uitstoot. Rook, fijnstof, schadelijke stoffen, CO2 en de warmte die niet in huis blijft, maar door de schoorsteen naar buiten vliegt; is dat wel de gezelligheid en het beetje stralingswarmte waard?

De schade is aanzienlijk te beperken. Simpelweg door goed te stoken. Het lijkt een inkoppertje, maar als er ergens een hele walm uit de schoorsteen komt, gaat er toch iets mis en dat gebeurt toch regelmatig.
Dat begint bij de aankoop van de kachel. Let op de cijfers; hoeveel warmte geeft de kachel werkelijk af in de ruimte, of verdwijnt alles?
Zo kochten wij een kachel van Peter van Veldheer kachels, die hij zelf heeft ontworpen en gemaakt. Ik citeer even van de site; “Deze technisch hoogstaande houtkachel realiseert een Co-uitstoot van 0,03% en een stofuitstoot van 24mg/Nm3 bij een rendement van 83%. Dat zegt u misschien niet zoveel, maar daarmee is het één van schoonste en zuinigste kachels in heel Europa!” Voor het hele verhaal moeten we bij Peter zijn; we gaan nu door naar wat andere stooktips.

Het hout moet echt goed droog zijn (2 jaar gedroogd) en schoon. Geen geverfd, gebeitst of geïmpregneerd hout, geen spaanplaat, laminaat, hout met resten lijm of plastic, gebruik geen papier of karton. Dan dient het vuur op de juiste manier aangestoken worden. Ik leerde vandaag de Zwitserse methode; klein hout bovenop en van bovenaf aansteken zonder spiritus of andere brandbare stoffen.
Een goed teken is dat het vuur gele vlammen heeft en ook als er weinig of geen rook uit de schoorsteen komt, gaat het goed. 


Hoe je het vuur in je haard of kachel het beste kunt stoken, is ook afhankelijk van de stookplaats en omstandigheden; voor de juiste bediening van schuifjes, klepjes, ventilatie en al dat soort dingen, moet je echt bij de expert zijn of op zijn minst de gebruiksaanwijzing heel goed bestuderen. Zo kan het al uitmaken of de afzuigkap aan staat, om maar iets te noemen. En dan vertel ik nog niet eens alles. Kortom, deze vorm van gezelligheid vraagt echt om een stukje kennis. Maar dan heb je ook wat. 

Veel warmte, gezelligheid en vooral gezondheid toegewenst! We zetten de thermostaat hier in ieder geval een tandje lager! Daar krijgen we energie van, hartverwarmende energie!

Deze blog is geschreven door Mirjam Ordelman, eigenaar van oak and blush.

Meer inspiratie?

Waarom zou iedereen zeewier moeten eten? Hoe slaap ik milieuvriendelijk? Wat zijn de grootste energievreters in mijn huis? Laat je inspireren door onze bloggers die alles met je delen over hún happy sustainable lifestyle!