‘Plastic. Het wonderproduct’

4 mei 2020

Na de economische crisis in de jaren ’30 en de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde de chemische industrie zich met enorme vaart. Met alle gevolgen van dien. Waar plastic een wonderproduct leek, blijken we jaren later maar moeilijk zonder te kunnen, terwijl we weten dat het op zoveel manieren schadelijk is voor ons. Vandaag een stukje over de cijfers rondom plastic en de strijd daartegen.

Ik vond een meterslange lap tekst over de techniek in Nederland, waaronder de ontwikkeling van de chemische industrie.
Ik citeer; “Reeds ter gelegenheid van de Jaarbeurs van 1948 constateerden waarnemers dat ook in Nederland ‘het woord “plastics” (…) een magische aantrekkingskracht’ had. De toen gebruikelijke, meer bezadigde Nederlandse termen ‘kunstharsen’ en ‘kunststoffen’ hadden die uitstraling kennelijk niet. Maar of ze nu plastics of kunststoffen heetten, de nieuwe materialen die uit Amerika kwamen spraken tot ieders verbeelding.”

“We bevuilen ons eigen ‘nest’.”

Door de oorlog liep Nederland wat achter op Amerika op dit gebied en dat was ‘zorgelijk’… de industrie werd aangezwengeld en aan de cijfers te zien, werd het plastic een succes; “In 1950 lag het gemiddelde verbruik in Nederland reeds op één kilogram per persoon. In 1960 was dit tot ruim negen kilo gestegen, terwijl in 1970 een verbruik van bijna 25 kilo werd gehaald, zo’n 75 kilo per huishouden.”
Ondertussen zitten we op 30 kilo plastic per jaar per persoon (bedenk je dat de bevolking gegroeid is), van de 490 kilo afval die we per persoon ‘produceren’. 
We kunnen stellen dat de cijfers nu op een andere manier zorgelijk zijn. Er verdwijnt bina 13 miljoen kilo plastic per jaar in zee. Het plastic wordt nauwelijks 
gerecycled. We bevuilen ons eigen ‘nest’. 

“Wat is de prijs van de productie?”

De cijfers liegen er niet om. En gelukkig ontstaan er initiatieven om het plastic op te ruimen, om minder plastic te gebruiken en om meer te recyclen. 
Cijfers die ik niet zo snel kon vinden, waren die van de plastic-productie. De gevolgen van de opkomst van plastic worden steeds beter in beeld gebracht. Steeds meer onderzoeken tonen aan dat er (micro)plastics te vinden zijn in de zee, in de zeedieren, in om maar wat te noemen koraal en het drinkwater. Weliswaar niet schadelijk volgens de WHO, maar ik hoef geen plastic in mijn water… En nogmaals, wat is de prijs van de productie? 

“Zuurstof producerende bacteriën die in zee leven, lijden onder chemische stoffen die tijdens het productieproces aan plastic zijn toegevoegd. Als deze stoffen daar later uit weglekken is dat schadelijk voor een veelvoorkomende bacterie die verantwoordelijk is voor naar schatting tien procent van de zuurstofproductie op aarde,” lees ik op de site van Plastic Soup Foundation. 
Het kost ons zuurstof. Het kost ook energie, want naast het produceren wordt plastic ook vervoerd en worden producten verpakt. Daarbij blijft veel plastic gewoon niet nodig en is het dus jammer om voor 10 seconden roeren in de koffie een roerstaafje te produceren, bijvoorbeeld.

“Genoeg geklaagd. Wat kan ik er tegen doen?”

Een beetje treurig is de conclusie van milieucentraal; “Plastic verpakkingen hebben een slecht milieu-imago, maar ze zijn wel degelijk zinvol als ze bederf en beschadiging van voedsel voorkomen. De milieu-impact van eten weggooien is namelijk groter dan die van verpakkingen.” Het zal wel, maar misschien moeten we dan eens nadenken over hoe we onze boodschappen doen en hoe we ons eten bereiden. En een komkommer in plastic is tot daar aan toe. Maar kant-en-klare pannenkoeken, maaltijden, salades, voorgesneden groenten en een netje om je fruit is natuurlijk niet nodig, wanneer we wat zouden onthaasten en zelf een katoenen tasje zouden meenemen. 

Goed, genoeg geklaagd. Wat kan ik er tegen doen? Koop je groenten en fruit op de markt of in een winkel waar de verpakkingen niet of nauwelijks zijn, neem je eigen tasjes mee, gebruik beeswraps (maak ze zelf), hergebruik glazen potjes, maak en bak zelf of gebruik siliconen stretch deksels. Dat laatste is misschien ook niet helemaal zuiver, maar in ieder geval goed om te hergebruiken en je voedsel te bewaren en je afdekfolie of aluminiumfolie je huis uit te bannen.

Er zijn vast meer dingen te doen. Hoe probeer jij je plastic-verbruik te beperken? Laat het ons weten #ikbensam

Deze blog is geschreven door Mirjam Ordelman, eigenaar van oak and blush.

Meer inspiratie?

Waarom zou iedereen zeewier moeten eten? Hoe slaap ik milieuvriendelijk? Wat zijn de grootste energievreters in mijn huis? Laat je inspireren door onze bloggers die alles met je delen over hún happy sustainable lifestyle!